Thương mại điện tử:
Môi trường trực tuyến: Thương mại điện tử là một hình thức mua bán hoàn toàn thông qua các nền tảng số như website, ứng dụng di động, sàn thương mại điện tử (Shopee, Lazada, Tiki, Amazon, v.v.).
Không gian ảo: Mọi giao dịch đều diễn ra trong không gian mạng, không yêu cầu sự gặp gỡ giữa người mua và người bán. Các sản phẩm được mô tả bằng hình ảnh, video và mô tả chi tiết.
Chợ truyền thống:
Môi trường thực tế: Là mô hình mua bán trực tiếp tại các khu vực cố định như chợ, siêu thị, cửa hàng hoặc các khu chợ tạm, nơi người bán và người mua gặp gỡ và giao dịch trực tiếp.
Không gian vật lý: Mua sắm diễn ra trong một không gian vật lý, người mua phải di chuyển đến các địa điểm bán hàng để thực hiện giao dịch.
Thương mại điện tử:
Tìm kiếm và lựa chọn: Người mua truy cập vào các trang web hoặc ứng dụng của các nền tảng thương mại điện tử, tìm kiếm sản phẩm qua thanh tìm kiếm hoặc duyệt qua các danh mục sản phẩm.
Thanh toán trực tuyến: Sau khi chọn được sản phẩm, người mua thực hiện thanh toán qua các phương thức trực tuyến như thẻ tín dụng, ví điện tử (Momo, ZaloPay), chuyển khoản ngân hàng hoặc thanh toán khi nhận hàng (COD).
Giao hàng: Sau khi thanh toán, sản phẩm sẽ được giao đến tận nhà qua các dịch vụ vận chuyển (Giao Hàng Tiết Kiệm, Grab, Ahamove, v.v.). Thời gian giao hàng có thể từ vài giờ đến vài ngày, tùy thuộc vào khoảng cách và phương thức vận chuyển.
Chợ truyền thống:
Tìm kiếm và lựa chọn: Người mua đi đến các chợ hoặc cửa hàng, di chuyển giữa các gian hàng để chọn lựa sản phẩm mà mình cần. Họ có thể thử nghiệm trực tiếp các sản phẩm (thực phẩm, quần áo, v.v.) hoặc yêu cầu người bán giải thích thêm về sản phẩm.
Thanh toán trực tiếp: Người mua thanh toán trực tiếp tại chỗ bằng tiền mặt hoặc thẻ tín dụng (nếu cửa hàng hỗ trợ). Các giao dịch được thực hiện ngay lập tức, và người mua nhận sản phẩm ngay sau khi thanh toán.
Mang sản phẩm về: Người mua sẽ tự mình mang sản phẩm về nhà hoặc yêu cầu người bán giao hàng (nếu có dịch vụ giao hàng tại chỗ).
Thương mại điện tử:
Mua sắm từ xa: Người mua không cần ra ngoài mà vẫn có thể mua sắm từ nhà, văn phòng, hoặc bất kỳ đâu có kết nối internet.
Tìm kiếm và so sánh: Hành vi mua hàng trực tuyến rất linh hoạt. Người mua có thể tìm kiếm sản phẩm qua các công cụ tìm kiếm trên nền tảng thương mại điện tử, so sánh nhiều sản phẩm về giá, chất lượng, và đánh giá từ người tiêu dùng khác.
Quyết định nhanh chóng: Mua hàng trực tuyến giúp người mua ra quyết định nhanh chóng hơn, bởi vì họ không phải đối diện trực tiếp với sản phẩm và người bán. Tuy nhiên, nhiều nền tảng cũng cung cấp các công cụ như review và xếp hạng để hỗ trợ quyết định.
Chợ truyền thống:
Trải nghiệm thực tế: Người mua đến chợ, lựa chọn sản phẩm và kiểm tra chất lượng, cảm nhận sản phẩm trực tiếp (như thử quần áo, kiểm tra độ tươi của thực phẩm, v.v.).
Thương lượng giá: Người mua thường có thể thương lượng giá với người bán, đặc biệt tại các chợ truyền thống. Điều này tạo ra một không khí mua bán thân thiện và có sự linh hoạt trong việc định giá.
Ra quyết định với nhiều cảm xúc: Hành vi mua hàng tại chợ thường bị ảnh hưởng nhiều bởi cảm xúc và sự trải nghiệm thực tế, như việc gặp gỡ người bán và có thể đàm phán giá.
Thương mại điện tử:
Thanh toán trực tuyến: Thanh toán qua thẻ tín dụng, thẻ ghi nợ, ví điện tử (Momo, ZaloPay), hoặc chuyển khoản ngân hàng. Đối với các đơn hàng COD (Cash on Delivery), người mua thanh toán khi nhận hàng.
Giao hàng tận nơi: Sản phẩm được giao đến tận nhà qua các dịch vụ vận chuyển. Các nền tảng thương mại điện tử thường có đối tác giao hàng riêng hoặc hợp tác với các công ty vận chuyển lớn.
Chợ truyền thống:
Thanh toán trực tiếp: Người mua thanh toán trực tiếp tại gian hàng bằng tiền mặt hoặc thẻ tín dụng (nếu có hỗ trợ).
Mang hàng về ngay: Sau khi thanh toán, người mua có thể mang sản phẩm về ngay mà không cần phải chờ đợi.
Thương mại điện tử:
Chi phí sản phẩm: Các nền tảng thương mại điện tử thường cung cấp giá cả cạnh tranh, có thể thấp hơn so với giá ở các cửa hàng truyền thống do giảm chi phí mặt bằng và nhân viên.
Chi phí vận chuyển: Một số nền tảng miễn phí vận chuyển cho đơn hàng lớn hoặc trong một khu vực cụ thể, nhưng đôi khi người mua phải trả phí vận chuyển tùy vào khoảng cách và trọng lượng sản phẩm.
Chi phí dịch vụ: Các nền tảng thương mại điện tử cũng có thể thu phí dịch vụ cho các giao dịch, hoặc phí bảo hiểm cho các giao dịch lớn hoặc sản phẩm đặc biệt.
Chợ truyền thống:
Chi phí sản phẩm: Giá sản phẩm tại chợ thường cao hơn do chi phí mặt bằng và các chi phí vận hành khác của cửa hàng. Người mua cũng có thể phải trả thêm chi phí cho việc di chuyển.
Chi phí di chuyển: Người mua phải tốn chi phí đi lại, bao gồm tiền xăng, vé xe, hoặc thời gian để di chuyển đến các khu vực bán hàng.
Thương mại điện tử:
Mua sắm mọi lúc mọi nơi: Người mua có thể mua hàng bất cứ lúc nào và từ bất kỳ đâu miễn là có kết nối internet. Đây là sự tiện lợi lớn, tiết kiệm thời gian và công sức.
Tìm kiếm và so sánh dễ dàng: Các nền tảng thương mại điện tử cung cấp công cụ tìm kiếm và so sánh sản phẩm giúp người mua lựa chọn nhanh chóng và dễ dàng hơn.
Chợ truyền thống:
Mất thời gian di chuyển: Người mua phải dành thời gian và công sức để ra ngoài và đến các chợ hoặc cửa hàng. Điều này có thể gây bất tiện, đặc biệt khi chợ hoặc cửa hàng ở xa.
Giới hạn thời gian mua sắm: Chợ và cửa hàng truyền thống chỉ mở cửa trong các giờ cố định, thường là trong giờ hành chính hoặc theo quy định của từng cửa hàng.
Thương mại điện tử:
Bảo mật thông tin: Một trong những rủi ro lớn khi mua sắm trực tuyến là bảo mật thông tin cá nhân và tài chính. Tuy nhiên, các nền tảng lớn thường có hệ thống bảo mật mạnh mẽ như mã hóa dữ liệu, chứng chỉ SSL, và xác thực 2 yếu tố để bảo vệ thông tin người mua.
Đổi trả hàng: Các nền tảng thương mại điện tử có chính sách đổi trả hàng nếu sản phẩm không như mô tả hoặc bị hỏng. Tuy nhiên, vẫn có rủi ro về việc giao hàng không đúng hẹn hoặc gặp phải sản phẩm không chất lượng.
Chợ truyền thống:
Không có bảo mật thông tin: Không có vấn đề về bảo mật thông tin cá nhân trong giao dịch, vì mọi thứ đều diễn ra trực tiếp. Tuy nhiên, người mua có thể gặp phải tình trạng hàng giả, hàng nhái, hoặc sản phẩm kém chất lượng nếu không kiểm tra kỹ.
Rủi ro gian lận: Một số chợ truyền thống có thể tiềm ẩn nguy cơ gian lận từ người bán, như bán sản phẩm giả mạo hoặc không đúng với mô tả.
Thương mại điện tử: Tiện lợi, tiết kiệm thời gian, nhiều lựa chọn, nhưng có rủi ro về bảo mật và cần chờ giao hàng.
Chợ truyền thống: Trải nghiệm mua sắm trực tiếp, kiểm tra sản phẩm ngay lập tức, nhưng cần di chuyển và có thể tốn thời gian.
Mỗi hình thức đều có ưu điểm và hạn chế, và lựa chọn giữa thương mại điện tử và chợ truyền thống sẽ phụ thuộc vào nhu cầu và sở thích của người tiêu dùng.