Cố Hương - Lỗ Tấn

Tác giả

Lỗ Tấn (Lu Xun, 鲁迅) là một trong những cây bút vĩ đại nhất của văn học hiện đại Trung Quốc. Ông không chỉ là nhà văn, mà còn là nhà tư tưởng và nhà phê bình văn hóa có ảnh hưởng sâu sắc. Các tác phẩm của ông phản ánh hiện thực xã hội Trung Quốc đầu thế kỷ 20, phê phán mạnh mẽ các hủ tục phong kiến và kêu gọi sự thức tỉnh dân tộc.

“Cố hương” – Khi ký ức và hiện thực không còn song hành

Có những nơi từng là chốn thân thương nhất, nhưng khi ta quay về, chỉ còn lại dư âm lạc lõng. “Cố hương” của Lỗ Tấn là một truyện ngắn như thế – lặng lẽ, buồn bã, và đầy day dứt. Nó không gào thét, không lên án dữ dội, mà thấm vào lòng người như một tiếng thở dài không thể cất thành lời.

Quê hương – nơi từng là giấc mơ

Nhân vật “tôi” trở về quê sau nhiều năm xa cách. Quê hương từng là một miền ký ức ấm áp, nơi có bầu trời xanh, có cánh đồng lúa, có những trò chơi thuở nhỏ… và đặc biệt là có Nhuận Thổ – cậu bạn nghèo nhưng lanh lợi, đáng yêu, từng dẫn “tôi” đi đào sò, đuổi chồn.

Nhưng giờ đây, tất cả đã đổi thay.

Cảnh vật hoang tàn, con người héo úa. Nhuận Thổ không còn là cậu bé rạng rỡ năm nào, mà là một người đàn ông khắc khổ, lưng còng, nói năng rụt rè, ánh mắt như mang theo cả một đời cực nhọc. Giữa họ không còn những câu chuyện tuổi thơ, chỉ còn lại một khoảng cách vô hình – khoảng cách của thời gian, của số phận, và của tầng lớp xã hội.

Một nỗi buồn thầm lặng

Không có bi kịch dữ dội, “Cố hương” buồn theo cái cách của những người đã đánh mất một điều gì đó mà chính họ cũng không rõ là gì. Là tình bạn cũ? Là niềm tin vào con người? Là mảnh đất quê hương không còn như xưa?

Từng câu chữ của Lỗ Tấn thấm đẫm nỗi tiếc nuối. Ông không chỉ viết về sự thay đổi của một miền quê, mà là sự thay đổi – hay đúng hơn là sự xuống cấp – của cả một xã hội đang mục ruỗng bởi sự nghèo đói, hủ tục và phân biệt giai cấp.

Một tia hy vọng nhỏ nhoi

Kết truyện, nhân vật “tôi” rời đi trong trầm lặng. Nhưng anh mang theo một mong ước – mong cho thế hệ con cái mình có thể sống trong một tương lai khác. Một “quê hương” mới, nơi người ta sống với nhau bằng tình nghĩa thật sự, không bị bóp nghẹt bởi những áp lực của định kiến và đói nghèo.

Câu nói cuối cùng của truyện vang lên như một lời tự nhủ, một hy vọng mong manh:

“Hy vọng là một con đường trên mặt đất. Kỳ thực trên mặt đất vốn không có đường, người ta đi mãi thì thành đường thôi.”

“Cố hương” không phải là truyện để đọc cho vui. Nó là truyện để ngẫm, để buồn, để tự hỏi:

"Liệu nơi từng gọi là quê hương có còn là quê hương nữa không?"
"Liệu chúng ta – những con người hôm nay – có vô tình đang trở thành một Nhuận Thổ khác?"

Với lối viết giản dị mà sâu sắc, Lỗ Tấn đã khơi dậy trong lòng người đọc một nỗi buồn không tên – thứ cảm xúc chỉ có thể gọi là: nỗi buồn của những kẻ còn nhớ.

Page updated

Google Sites

Report abuse